ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است و به عنوان یک آنتی اکسیدان نقش مهمی در حفاظت از بافت های همبند و خنثی نمودن رادیکال های آزاد دارد، بدن ما نیاز دارد به طور روزانه این ویتامین را دریافت کند و امکان ذخیره آن وجود ندارد، همچنین بدن نمی تواند این ویتامین حیاتی را تولید کند، به همین جهت داشتن یک برنامه غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات تازه برای سلامت حائز اهمیت است.
دریافت کافی ویتامین C باعث تقویت سیستم ایمنی و کاهش چین و چروک و سرعت تخریب پوست با افزایش سن می شود، این ویتامین به حفظ سلامت چشم ها، قلب و رگ های خونی نیز کمک می کند.
در 10 سال گذشته بیش از صدها تحقیق درباره اهمیت این ویتامین در سلامت انسان صورت گرفته است و بسیاری از این تحقیقات نشان می دهند افراد زیادی دچار کمبود این ماده مغذی می باشند.
علایم کمبود ویتامین Cکمبود شدید و مزمن این ویتامین منجر به بیماری اسکوربوت می شود در این بیماری کلاژن (پروتئین ساختاری پوست) تجزیه و تخریب می گردد، بیماری اسکوربوت سیستم ایمنی را سرکوب کرده و موجب تحلیل عضلات و استخوان ها و بروز خستگی و بی حالی می شود. البته در دنیای امروز به ندرت این بیماری مشاهده می شود چون مقدار اندکی از این ویتامین از بروز آن جلوگیری می کند با این حال در آفریقا و مناطق محروم و فقیر دنیا گاها مشاهده می گردد.
حتما بخوانید: علت نفخ و رفلاکس معده، یبوست و سایر اختلالات گوارشی چیست؟!
نشانه های اولیه کمبود ویتامین C که کمتر به آنها توجه می شود عبارتند از:
کبودی آسان پوست در نقاط مختلف بدن
لثه های متورم و ملتهب
خونریزی لثه ها
تاخیر در التیام زخم ها
خشکی مو و موخوره
پوست خشک و پوسته پوسته شدن آن
خون دماغ
ضعف سیستم ایمنی و ابتلای مکرر به بیماری های عفونی
مشکلات گوارشی و عفونت در دستگاه گوارش
مفاصل متورم و دردناک
کمبود ویتامین C باعث کند شدن سرعت متابولیزم(سوخت و ساز) بدن شده و ممکن است موجب چاقی در برخی از افراد گردد.
چنانچه کمبود ویتامین C رفع نگردد و به شکل مزمن ادامه یابد می تواند منجر به بیماری هایی جدی گردد که برخی از آن ها عبارتند از:
فشار خون بالا
بیماری های کیسه صفرا
برخی از انواع سرطان
تصلب شرایین
حتما بخوانید: هر آنچه که باید درباره دیابت یا مرض قند بدانید!
بهترین منابع غذایی سرشار از ویتامین C
مقدار ویتامین C موجود در 100 گرم:
فلفل دلمه 80.4 میلیگرم
توت فرنگی 59
پاپایا 60.9
جعفری 133
آناناس 47.8
گریپ فروت 31.2
انبه 36.4
یک عدد کیوی متوسط 93 و یک عدد پرتقال بزرگ 82 میلیگرم است
برای دریافت بیشترین مقدار ویتامین ها از میوه ها و سبزیجات به چند نکته توجه کنید
آن ها را به شکل خام مصرف نمایید.
بعد از کندن پوست میوه ها و خرد کردن سبزی ها بلافاصله آن ها را مصرف نمایید.
در صورت نیاز به پختن از روش بخار پز به جای آبپز استفاده نمایید.
فواید ویتامین C برای سلامت
پوست: تحقیقی جامع بروی 4000 زن بین سنین 40 الی 70 سال نشان می دهد مصرف بیش تر ویتامین ث از بروز چین و چروک زودرس جلوگیری و از سرعت پیری پوست می کاهد. ویتامین C برای تولید یک پروتئین مهم که ساختار پوست، تاندون ها، رباط ها و رگ ها را تشکیل می دهد و همچنین برای شکل گیری بافت اسکار به منظور ترمیم زخم ها و بریدگی ها مورد نیاز است.
شواهدی وجود دارد دال بر اینکه استفاده از کرم های حاوی ویتامین C موجب کاهش برخی مشکلات پوستی از قبیل خارش، التهاب و اگزما می گردد.
حتما بخوانید: علائم فشار خون کدامند و راه درمان و تشخیص چیست؟
افزایش جذب مواد معدنی: ویتامین C به دستگاه گوارش کمک می کند تا مقدار بیشتری از عناصر آهن و روی (زینک) را جذب کند. آهن و روی 2 ماده معدنی مهم برای سلامت می باشند، اگر مبتلا به کم خونی فقر آهن می باشید مصرف ویتامین C را افزایش دهید.
کاهش خطر ابتلا به نقرس: در بیماری نقرس اسید اوریک مازاد باعث ایجاد کریستال در مفاصل و بروز درد می شود، معمولا شست پا یکی از اولین اندام هایی است که در این بیماری تحت تاثیر قرار می گیرد. این بیماری در مردان شایع تر از زنان است. یک مطالعه طولانی بروی مردان بالای 40 سال نشان می دهد آن دسته از مردانی که روزانه بیش از 500 میلیگرم ویتامین ث مصرف می کنند 51 درصد کمتر از سایرین در معرض ابتلا به نقرس می باشند.
مبارزه با رادیکال های آزاد: ویتامین ث یکی از آنتی اکسیدان هایی است که می تواند از سلول ها در برابر زیان های مولکولی بنام رادیکال آزاد و همچنین مواد شیمیایی و آلودگی های محیطی مانند دود سیگار و اتومبیل ها محافظت نماید. تجمع رادیکال های آزاد در بدن می تواند به بیماری هایی از قبیل سرطان و سکته ختم شود.
یک رژیم غذایی با مقدار بالا از ویتامین C و آنتی اکسیدان ها از بروز سرطان جلوگیری می کند.
مبارزه با سرماخوردگی و آنفولانزا: تحقیقات کافی نشان می دهند ویتامین C موجب تقویت سیستم ایمنی می گردد، در فصل زمستان برای جلوگیری از سرماخوردگی توصیه می شود روزانه 500 میلیگرم ویتامین C و 5 میلیگرم عنصر روی مصرف نمایید و اگر دچار سرماخوردگی و یا آنفولانزا می باشید برای کمک به بهبود مقدار مصرف ویتامین C را به 1000 میلیگرم افزایش دهید.
افزایش استقامت بدن و تقویت عضلات: ویتامین C کمک به افزایش ترشح هورمون های تستوسترون، آندروسترون و هورمون رشد می کند این سه هورمون نقش مهمی در تولید انرژی، سنتز پروتئین و عضله سازی ایفا می کنند. مصرف ویتامین C بلافاصله بعد از تمرینات ورزشی کمک به افزایش سرعت بازسازی (ریکاوری) بدن می کند.
حتما بخوانید: چگونه از ابتلا به کبد چرب مطلع شویم علائم آن چیست؟
مقدار نیاز روزانه بدن به ویتامین C
نوزادان تا 6 ماه 40 میلیگرم، 7 الی 12 ماه 50 میلیگرم
کودکان 1 الی 3 سال 15 میلیگرم، 4 الی 8 سال 25 میلیگرم و 9 الی 13 سال 45 میلیگرم
دختران نوجوان 14 الی 18 سال 65 میلیگرم
پسران نوجوان 14 الی 18 سال 75 میلیگرم
مردان بزرگسال 90 میلیگرم
زنان بزرگسال 75 میلیگرم
زنان باردار 85 میلیگرم
زنان شیرده 120 میلیگرم
افراد سیگاری و ورزشکاران 150 میلیگرم
مکمل های غذایی ویتامین C
توصیه می شود ویتامین ث مورد نیاز بدنتان را از میوهها و سبزیجات تازه بویژه ارگانیک تامین نمایید، میوه ها و سبزیجات علاوه بر ویتامین C حاوی فیبر، املاح معدنی، آنتی اکسیدان ها و سایر مواد مفید نیز می باشند.
مصرف ویتامین ث به شکل قرص تا 1000 میلیگرم در روز بی خطر است اما نباید بیش از این مقدار بدون نظر پزشک مصرف شود.
عوارض جانبی
مصرف مکمل های غذایی ویتامین C بیش از 1500 میلیگرم در روز می تواند موجب بروز مشکلاتی از قبیل اسهال، سوزش معده، سنگ کلیه، سردرد و حالت تهوع گردد.
افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند و یا دچار غلظت خون و ازدیاد آهن می باشند نباید از قرص های ویتامین ث استفاده نمایند.
حتما بخوانید: کلسترول چیست و آیا باید آنرا از برنامه غذایی حذف کنیم؟