داشتن برنامه غذایی مناسب و مصرف مکملهای غذایی صحیح در دوران بارداری خطر سقط جنین و زایمان زودرس را کاهش و سلامت بارداری و جنین را افزایش می دهد. ساختار تمام اندامهای بدن از استخوانها گرفته تا مغز و قلب در دوران بارداری و شیردهی شکل میگیرند و تغذیه مادر در این دوران بروی استخوان بندی، سیستم قلب و عروق، مغز و حافظه، پوست و مو، سیستم ایمنی و همه ارگانهای بدن جنین و کودک تاثیر مادام العمر میگذارد.
به عنوان مثال مادرانی که در دوران بارداری به میزان کافی مواد مغذی مانند روی (زینک)، کلسیم، منیزیم و ویتامین د دریافت میکنند معمولا کودکان آنها با وزن ایده آل به دنیا میآیند و رشد مناسب و کاملتری را در دوران کودکی و حتی بلوغ شاهد هستند و جالب است بدانید این کودکان در کهنسالی نیز به مراتب کمتر دچار پوکی استخوان و این قبیل مشکلات می شوند. به عبارتی تاثیر تغذیه مادر در دوران بارداری و شیردهی بر بدن فرزند خود مادام العمر است.
برنامه غذایی و مکملیهای غذایی صحیح برای مادر نیز فواید تایید شدهای دارد. از عوارض بارداری مانند تهوع صبحگاهی، خستگی، سرگیجه و یبوست می کاهد و به تعادل هورمونها و حالات روانی او نیز کمک می کند. در دوران شیردهی نیز برنامه صحیح از مشکلاتی مانند ریزش مو و افسردگی جلوگیری میکند.
حال برعکس مطالب فوق نیز صادق است اگر مشکلات متابولیکی و عدم توازن مواد معدنی و ویتامینها در بدن مادر وجود داشته باشد امکان بروز بیماریها در جنین و کودک افزایش مییابد. به عنوان مثال اگر مادری دچار کمبود عناصر ید و سلنیوم باشد این امر میتواند باعث کم کاری غده تیروئید گردد. هورمونهای تیروئید نقش مهمی در تکامل مغز جنین ایفا میکنند. تحقیقات نشان میدهند کودکانی که مادران آنها در دوران بارداری مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده بودهاند دارای هوش (IQ) پایینتری هستند و شانس ابتلا به بیماریهای سیستم اعصاب مانند اوتیسم، بیش فعالی و غیره در آنها بیشتر میشود.
یا مثال دیگر روی و سلنیوم برای فعالیت سیستم ایمنی مورد نیاز میباشند و کمبود آنها در بدن مادر باعث میشود کودک به دنیا آمده دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشد و مستعد ابتلای مکرر به بیماریهای عفونی خواهد بود.
حال باید توجه کنید برنامه غذایی و مکملهای غذایی صحیح به معنی مصرف بدون بررسی و بیش از حد مواد مغذی نیست. به عنوان مثال اکثر پزشکان قرص آهن یا مکملهای بارداری (Prenatal Supplements) برای خانمها تجویز می کنند که یک اشتباه بزرگ است. ابتدا باید وضعیت خون (کم خونی) و ذخایر آهن از طریق آزمایشات CBC, Ferritin, TIBC, Fe بررسی شود و اگر خانمی دچار کمخونی بوده یا ذخایر آهن پایینی دارد برای وی دوز مناسب از قرص آهن یا Prenatal Supplements که آهن بالایی دارند تجویز شود. در مواردی که خانمها ذخایر آهن بالا و یا مناسبی دارند نباید قرص آهن مصرف شود. آهن مازاد میتواند باعث بروز دیابت، کبد چرب و افزایش التهاب مزمن و بیماریهای مرتبط با التهاب در بدن شود و شانس سلامت جنین و بارداری سالم را کاهش میدهد.
مثال دیگر درباره مکملهای امگا 3 میباشد که فواید بسیاری برای بدن و بارداری دارند. مقدار مصرف باید بر اساس آزمایش خون و میزان کلسترول خوب (HDL) تعیین شود. اگر سطح کلسترول خوب پایین باشد دوز مصرفی میتواند بیشتر و اگر سطح کلسترول خوب بالا باشد معمولا نیازی به مصرف امگا 3 نیست و اگر در حد طبیعی باشد میتوان از مکملهای آن در حد معمول استفاده نمود.
انتخاب برند خوب از مکملهای امگا 3 نیز بسیار مهم است که از روش تقطیر مولکولی (Molecularly Distilled) در تهیه محصول خود استفاده کرده باشند تا اطمینان داشته باشیم فاقد فلزات سمی مانند جیوه است. بسیاری از برندهای معمول بازار محصول نهایی خود را فیلتر نمیکنند و حتما دارای مقداری عناصر سمی خواهد بود که میتواند برای بارداری خطرناک باشد.
از طرفی دیگر امگا 3، باعث رقیق شدن خون میشود و خانمهایی که دارای سطح پلاکت (Platelets) پایین یا مشکلات انعقادی خون میباشند نباید از آن استفاده نمایند.
ملاحظه میفرمایید یک مکمل غذایی میتواند برای خانمی مفید و برای دیگری مضر باشد که یک متخصص تغذیه مجرب میتواند تشخیص دهد کدام محصول برای بارداری شما مفید میباشد و چه مقدار باید مصرف نمایید.
و مثال تخصصی دیگر درباره قند خون است که شاید اندک پزشکی به آن توجه کند. وضعیت قند خون بعضی از افراد در آزمایش خون عددی بین 105-126 mg/dl است که به آن پیش دیابت گویند یعنی فرد مبتلا به دیابت نیست اما بدن وی قند را به میزان کافی متابولیسم و از سطح خون جمع آوری نمیکند و اگر پیشگیری نشود در آینده فرد به دیابت نوع 2 مبتلا می شود. دلیل این مشکل معمولا کمبود مواد معدنی مانند کروم (Chromium) و روی (Zinc) است که لوزالمعده (پانکراس) از آنها برای تولید انسولین استفاده میکند. بسیار مهم است اگر خانمی دارای این سطح از قند میباشد تحت نظر متخصص تغذیه قبل از بارداری برای چند ماه مکملهای کروم و زینک مصرف کند در غیر اینصورت شانس ابتلا به دیابت در دوران بارداری و حتی شانس ابتلای مادر و فرزند بعد از بارداری به دیابت افزایش مییابد.
بسیار مهم است به منظور افزایش سلامت بارداری از چند ماه قبل از آن از طریق آزمایشات خون سطح هورمونهای تیروئید، وضعیت کم خونی، کلسترول خوب و بد، قند خون، ذخایر آهن و سطح ویتامینهای مهم مانند ویتامین د، ویتامین B12، اسید فولیک و سایر فاکتورها بررسی شوند و تحت نظر متخصص تغذیه یک برنامه غذایی و مکملهای غذایی صحیح را اجرا کنید تا با بدنی سالم و تنظیم اقدام به بارداری نمایید. از نظر بنده توصیههای عمومی به مصرف مکملهای یکسان برای همه خانمها امری غیر تخصصی و اشتباه است.
در برنامهای که بنده برای خانمهای عزیز که قصد بارداری دارند ارائه میکنم ابتدا از طریق آزمایشات خون سطح تمامی فاکتورهای مهم و مرتبط با بارداری بررسی میشوند و بر اساس نتیجه و آخرین تحقیقات علمی یک برنامه غذایی و مکملهای تخصصی، منحصرا برای شما تنظیم می گردد. این برنامه سبب افزایش سلامت شما، بارداری سالم و بهبود تکامل جنین و فرزند شما در آینده میشود و همچنین از عوارض بارداری مانند حالت تهوع، خستگی، یبوست و غیره می کاهد.
در انتخاب محصولات نیز بررسیهای کامل را انجام می دهم تا اطمینان داشته باشید بهترین برندهای موجود برای شما انتخاب میشوند.
برنامه غذایی که ارائه میشود نیز در قالب توصیههای غذایی است که چه مواد غذایی را بیشتر یا کمتر مصرف نمایید و اجرای آن کاملا راحت میباشد.
لطفا توجه بفرمایید برنامه بارداری مجزا از برنامه دوران شیردهی است زیرا بر اساس نیازهای دوره شیردهی مکملهای غذایی و دوز آنها تغییر میکنند.
جهت اطلاع از نحوه آغاز درمان با بنده لطفا به صفحه آغاز درمان مراجعه نمایید.