متخصص تغذیه، رژیم درمانی
ریزش مو با الگوی مردانه یا الگوی طاسی مردانه که نام علمی آن آلوپسی آندروژنیک است یکی از انواع ریزش مو بوده که بیشتر در مردان شایع است و گاها در بانوان نیز مشاهده می‌شود، البته به ندرت.
در این نوع ریزش مو، معمولا ابتدا موها به شکل حرف M از شقیقه‌ها شروع به ریزش می‌کنند و خط رویش موها به مرور عقب رفته و پیشانی افراد بلند می‌شود. در بعضی از افراد ممکن است موها از مرکز سر به سمت عقب شروع به ریزش و کاهش نمایند اما غالبا این نوع ریزش مو ابتدا موهای قسمت شقیقه‌ها و خط رویش را هدف قرار می‌دهد.
حتما بخوانید: آیا رابطه جنسی بیش از حد یا خود ارضایی باعث ریزش مو می شود؟
علت و عامل ریزش مو با الگوی طاسی مردانه چیست؟
عامل این نوع ریزش مو سطح بالای هورمون‌های تستوسترون (Testosterone) و دی‌هیدروتستوسترون (Dihydrotestosterone) است که به اختصار به آن DHT گویند. در مردان سطح بالای DHT و در زنان هم سطح بالای تستوسترون و هم DHT می‌تواند باعث ریزش مو با الگوی طاسی مردانه شود.
این دو هورمون جز آندروژن‌ها محسوب می‌شوند. آندروژن‌ها هورمون‌های جنسی هستند که باعث ویژگی‌های مردانه می‌شوند. هورمون تستوسترون هم در بدن مردان و هم زنان ترشح می‌شود و وظایف مهمی ایفا می‌کند. هورمون تستوسترون کمک به رشد، تقویت و ترمیم عضلات و استخوان‌ها و کمک به تنظیم قوای جنسی و سوخت و ساز بدن می‌کند. تستوسترون وظایف دیگری نیز در بدن ایفا می‌کند که صرفا به چند مورد از آن‌ها اشاره شد.
در بدن حدود 10% از هورمون تستوسترون توسط آنزیمی به بنام 5 آلفا ردوکتاز (5 Aplha Reductase) به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌شود. DHT شکل مخرب هورمون تستوسترون است که عملا برای بدن بزرگسالان فایده‌ای نداشته و تنها اثر مخرب دارد.
مشکل زمانی ایجاد می‌شود که تبدیل تستوسترون به DHT بیش از حد در بدن انجام شود و سطح DHT بالا رود. بالا رفتن سطح DHT اثرات مخربی بهمراه دارد که می توان به ریزش مو، افزایش موهای زائد و موهای سطح بدن در مردان و زنان و بزرگی و مشکلات پروستات در مردان اشاره کرد.
حتما بخوانید: آیا کوتاه کردن موها و یا تراشیدن سر از ریزش مو جلوگیری می کند؟
هورمون DHT چطور باعث ریزش مو می‌شود؟
موهای ما دارای ریشه می‌باشند که در پوست سرمان قرار گرفته‌اند. چرخه عمر و رشد هر تار مو بین 2 تا 6 سال است. بعد از این مدت مو وارد فاز استراحت می‌شود و طی چند ماه می‌ریزد و بعد از مدتی مجددا از همان ریشه، موی جدیدی روییده می‌شود و مجددا این چرخه تکرار می‌شود. هورمون DHT با اثر بر ریشه (فولیکول) مو باعث کوچک شدن آن می‌گردد به عبارتی آنرا ضعیف می‌کند و چرخه عمر و رویش مو را کوتاه‌تر می‌کند. با کوچک شدن ریشه مو، مویی که مجدد روییده می‌شود نازکتر از قبل خواهد بود و همچنین زودتر می‌ریزد. از طرفی دیگر DHT رویش مجدد مو را به تاخیر می‌اندازد و فاز استراحت را طولانی‌تر می‌کند. اگر سطح DHT بالا بماند و درمانی برای آن صورت نگیرد و اثر آن بر ریشه‌های مو به شکل مزمن باقی بماند به مرور فولیکول‌های مو ازبین می‌روند و رویشی دیگر رخ نخواهد داد.
به عنوان یک قاعده کلی با افزایش سن در مردان سطح آنزیم 5 آلفا ردوکتاز (5 Aplha Reductase) در بدنشان افزایش می‌یابد که سطح هورمون DHT را بالا می‌برد به همین دلیل است که بسیاری از مردان با افزایش سن با عوارض ناشی از DHT بالا مانند ریزش مو، مشکلات پروستات و غیره روبرو می‌شوند. در بعضی از مردان نیز به طور ژنتیکی از جوانی سطح این هورمون بالا است که باعث می‌شود در سنین پایین و تا قبل از 25 سالگی دچار طاسی شوند.
حتما بخوانید: مزوتراپی مو چیست؟ آیا این روش از ریزش مو جلوگیری می کند؟
چه افرادی مستعد ریزش مو با الگوی طاسی مردانه هستند؟
افرادی که سابقه این نوع ریزش مو در خانواده دارند مثلا اگر پدرشان در سنین جوانی دچار طاسی شده است شانس بیشتری در مواجهه با این نوع ریزش را دارند.
به طور میانگین 50% از مردان بالای 50 سال با افزایش سطح DHT مواجه می‌شوند.
افرادی که روابط جنسی و انزال بیش از حد دارند. تحقیقات نشان می‌دهند رابطه جنسی بیش از حد ممکن است سطح DHT را بالا ببرد.
حتما بخوانید: مقایسه انواع روش های کاشت مو، بهترین روش کاشت مو کدام است؟
چطور می‌توان سطح بالای هورمون DHT و ریزش مو با الگوی طاسی مردانه را تشخیص داد؟
با انجام آزمایش خون می‌توان سطح این هورمون را اندازه گیری کرد.
آیا برای انجام آزمایش خون DHT باید ناشتا باشید؟
خیر نیازی نیست و البته اگر ناشتا باشید هم می‌توانید آنرا انجام دهید.
مقدار طبیعی هورمون DHT در آزمایش خون چقدر باید باشد؟
مقدار طبیعی DHT برای مردان در آزمایش خون 250-990 pg/ml و برای خانم‌ها قبل از یائسگی 24-368 و بعد از یائسگی 10- 181 است. علاوه بر اینکه به شکل مستقل سطح DHT باید بررسی شود و اگر بالای این اعداد باشد باید زیر نظر پزشک دارو مصرف گردد، نسبت DHT به هورمون تستوسترون (Testosterone) نیز باید بررسی شود. گاهی سطح DHT در آزمایش خون ممکن است طبیعی بوده اما کماکان فرد دچار ریزش مو به شکل الگوی طاسی مردانه است و دلیل آن می‌تواند عدم تناسب هورمون تستوسترون به DHT باشد.
نسب ایده‌آل این دو هورمون 2 به 1 است و اگر از این نسبت فاصله زیادی داشته باشند یعنی مقدار تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون بیش از 10% است و می‌تواند همان اثرات مخرب سطح بالای DHT را بهمراه داشته باشد.
حتما بخوانید: شامپو ضد ریزش مو چقدر در جلوگیری از ریزش موها موثر است؟
راه‌های کاهش و درمان سطح بالای DHT چیست؟
استفاده از DHT Blockers مانند قرص فیناستراید یا گیاهانی که اثر مشابه دارند مانند گیاه نخل اره‌ای (Saw Palmetto) و روغن دانه کدو تنبل (Pumpkin Seed Oil).
استفاده از دوز مناسب از مکمل‌های زینک و منیزیم. تحقیقات نشان می‌دهند مصرف دوز مناسب از این دو مکمل می‌تواند به تنظیم سطح هورمون‌های بدن کمک کند.
همه موارد ذکر شده باید توسط پزشک تجویز شوند و از مصرف آن‌ها بدون نظر پزشک خودداری نمایید. افراد زیادی هستند با خواندن یک مقاله اقدام به خود درمانی می‌کنند و علاوه بر عدم کسب نتیجه با عوارض جانبی جدی نیز مواجه می‌شوند.
استفاده از محلول‌های موضعی:
محلول ماینوکسیدیل: محلول ماینوکسیدیل باعث گشاد شدن عروق محل استعمال می‌شود و در نتیجه جریان خون به شکل بهتری مواد مغذی را به ریشه موها می‌رساند و از کوچک شدن فولیکول‌های مو جلوگیری می‌کند.
محلول آلپسین: گفته می‌شود محلول‌هایی که حاوی زینک و کافئین می‌باشند مانند آلپسین اثرات مخرب هورمون DHT بر ریشه موها را کاهش و طول عمر آن‌ها را افزایش می‌دهند.
حتما بخوانید: درمان ریزش مو با پی آر پی (PRP) تبلیغات است یا واقعیت؟
