فولات که با نام ویتامین B9 و اسید فولیک نیز شناخته می شود یکی از ویتامین های ضروری برای بدن است که برای کپی برداری از اطلاعات دی ان ای (DNA) و تولید سلول های جدید، فعالیت سیستم اعصاب و سیستم ایمنی مورد نیاز است و به عنوان یک ویتامین محلول در آب به طور طبیعی در برخی از مواد غذایی و به شکل ساختگی در بسیاری از مکمل های غذایی وجود دارد.
تحقیقات نشان می دهند یک برنامه غذایی با میزان بالایی از اسید فولیک کمک به جلوگیری از سرطان، بیماری های قلبی، کم خونی و نقص های مادرزادی در جنین می کند.
حتما بخوانید: فواید کپسول های امگا 3 برای بدن چیست و چه میزان باید مصرف شوند؟
آیا شما به اندازه کافی اسید فولیک دریافت می کنید؟کمبود اسید فولیک موجب مشکلات جدی در بدن می شود. در آمریکا، استرالیا و بسیاری از کشورهای دیگر مواد غذایی از جمله آرد گندم را با اسید فولیک غنی می کنند. مردمان این کشورها به طور روزانه و میانگین 450 الی 600 میکروگرم اسید فولیک از برنامه غذایی خود و یا به شکل مکمل غذایی دریافت می کنند.
کمبود اسید فولیک در کشورهای توسعه یافته و جوامعی که به تغذیه خود اهمیت می دهند به ندرت مشاهده می گردد. متاسفانه در کشور ما بسیاری از مردم دچار کمبود اسید فولیک و حتی سایر ویتامین ها می باشند.
9 علامت که نشانه کمبود اسید فولیک می باشند
ضعف سیستم ایمنی و ابتلای مکرر به بیماری های عفونی
مشکلات گوارش از قبیل نفخ، یبوست و مشکل در هضم غذا
تاخیر در رشد کودکان و تکامل جنین در دوران بارداری
کم خونی
زخم های دهانی
نوسانات خلق و خوی و تحریک پذیری
رنگ پریدگی
حتما بخوانید: آیا می دانستید گیاه نخل اره ای ریزش ارثی مو را درمان می کند؟
برخی از مردم بیشتر در معرض کمبود اسید فولیک می باشند و چنانچه جز دسته افراد زیر می باشید باید از دریافت میزان کافی آن مطمئن شوید.
زنان شیرده، باردار و کسانی که قصد بارداری دارند
افراد معتاد به الکل
افراد مبتلا به بیماری های کبدی و تحت درمان با دیالیز
افرادی که برای درمان دیابت دارو مصرف می کنند
کسانی که آسپرین و متوترکسات مصرف می کنند
خانم هایی که دوران قاعدگی طولانی و شدید دارند
منابع غذایی فولات (اسید فولیک)
فولات به مقدار زیاد در بسیاری از مواد غذایی گیاهی یافت می شود، بهترین راه مقابله با کمبود آن مصرف 2 الی 3 وعده سبزیجات و میوهها به شکل کامل و تازه است. لیمو، پرتقال، نارنگی، اسفناج، جعفری، کلم بروکلی، غلات با سبوس کامل و انواع لوبیا از منابع خوب فولات می باشند.
افراد با داشتن یک برنامه غذایی متعادل اصولا به مقدار کافی فولات دریافت می کنند اما تحقیقات نشان می دهند میزان جذب اسید فولیک در هر فردی متفاوت است.
عوامل متعددی در جذب اسید فولیک دخیل می باشند که عبارتند از: میزان کافی از ذخایر ویتامین B12 و عنصر روی (زینک)، سلامت و وضعیت مناسب دستگاه گوارش، کبد و کلیه ها.
حتما بخوانید: آیا می دانستید روغن رزماری سبب رویش مجدد موها می شود؟
تشخیص کمبود اسید فولیک در بدن
میزان کل اسید فولیک موجود در بدن یک انسان با توجه به شرایط سنی 10 الی 30 میلیگرم تخمین زده می شود که نیمی از آن در کبد ذخیره می شود و مابقی در جریان خون و سایر بافتها می باشد.
برای تشخیص کمبود اسید فولیک پزشک از طریق آزمایش میزان این ویتامین در سرم خون را بررسی می کند هر عددی کمتر از 3 نانوگرم در میلی لیتر (ng/ml) نشان از کمبود آن در بدن دارد.
تفاوت فولات و اسید فولیک در چیست؟
هر دو تقریبا ترکیبی مشابه و با مکانیزمی شبیه به هم می باشند، فولات یک ویتامین طبیعی است که در مواد غذایی یافت می شود و اسید فولیک شکل مصنوعی و ساختگی فولات است که در لابراتوار تولید و از آن در مکمل های غذایی و برای غنی کردن برخی از اقلام غذایی مانند آرد استفاده می شود.
مقدار نیاز بدن به اسید فولیک در روز برای گروه های سنی مختلف
نوزادان و کودکان: 50 میکروگرم
کودکان 1 الی 8 سال: 80 الی 150 میکروگرم
نوجوانان 9 الی 13 سال: 300 میکروگرم
بالغین بزرگتر از 14 سال: 400 میکروگرم
زنان باردار 600 میکروگرم و زنان شیرده 500 میکروگرم
فواید مصرف کافی فولاتحمایت از بارداری سالم: فولات به عنوان یکی از مهمترین ویتامین ها برای دوران بارداری است به همین جهت در اکثر مکمل های غذایی بارداری (Prenatal Vitamins) وجود دارد. کمبود اسید فولیک در زنان باردار خطر جدی است و می تواند منجر به عدم شکل گیری کامل سیستم اعصاب، قلب و سایر اندام ها در جنین گردد و اما مصرف میزان کافی از این ویتامین از خطر سقط جنین و تولد زودرس جلوگیری می کند.
پیشگیری و درمان کم خونی: فولات به بدن کمک می کند تا از آهن و ویتامین B12 استفاده بهینه شود. زمانی که بدن به میزان کافی آهن، ویتامین B12, B6 و یا اسید فولیک در اختیار نداشته باشد نمی تواند هموگلوبین و گلبول قرمز تولید کند و منجر به بروز کم خونی می شود.
کمک به جذب ویتامین B12: ویتامین B12 برای تولید انرژی، خون سازی، عملکرد مغز و سیستم اعصاب مرکزی مورد نیاز است و کمبود آن با علایمی از قبیل خستگی، گیجی، کاهش حافظه، افسردگی و کم خونی همراه است. ویتامین B12 و اسید فولیک برای بسیاری از فعالیت های بیوشیمیایی در بدن به طور همزمان مورد نیاز می باشند.
کمک به پیشگیری از برخی از انواع سرطان: سطح پایین فولات در خون خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، پستان، روده بزرگ، مغز و ریه را افزایش می دهد. در یک تحقیق وسیع که توسط وزارت بهداشت و درمان بریتانیا بروی 52500 نفر بین سنین 50 الی 76 سال صورت گرفت مشاهده شد آن دسته افرادی که روزانه 600 الی 900 میکروگرم اسید فولیک مصرف می کنند 30 درصد کمتر در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و ریه می باشند.
حتما بخوانید: آیا می دانستید هنگام آلودگی هوا همه به ویتامین E بیشتری نیاز دارند؟
بهبود افسردگی: برخی از تحقیقات حاکی از آن است سطح پایین اسید فولیک در بدن با افسردگی مرتبط می باشد. در بررسی های مختلف مشاهده شده است درصد زیادی از افراد افسرده دچار کمبود و یا سطح پایین اسید فولیک می باشند.
همچنین محققان پزشکی دریافته اند آن دسته از افراد افسرده که به داروهای ضد افسردگی واکنش مثبت نشان نمی دهند دچار کمبود اسید فولیک می باشند.
افزایش سلامت قلب: به مانند سایر ویتامین های گروه ب، اسید فولیک نقش مهمی در کاهش میزان هموسیستئین دارد، میزان بالای هموسیستئین یکی از علل سکته قلبی است.
هموسیستئین یک اسید آمینه می باشد که میزان بالای آن در بدن بسیار خطرناک است و یکی از نقش های اسید فولیک تبدیل آن به یک اسید آمینه مفید بنام متیونین است. متیونین به کبد کمک می کند تا مواد سمی و فلزات سنگین را از طریق صفرا دفع نماید.
تحقیقات نشان می دهند افرادی که دارای سطح بالاتری از فولات می باشند کمتر به مشکلات قلبی و گرفتگی رگ ها مبتلا می شوند. به همین دلیل توصیه می شود که برنامه غذایی شما حاوی مقدار کافی از سبزیجات و میوه های تازه باشد.
کمک به پیشگیری از آلزایمر: بسیاری از تحقیقات نشان می دهند رابطه ای بین هموسیستئین بالا و بیماری زوال عقل وجود دارد و اسید فولیک هم در کاهش آن و هم در بهبود عملکرد مغز نقش مثبتی ایفا می کند.
منابع غذایی فولاتیک فنجان اسفناج حاوی 262 میکروگرم فولات، یک فنجان کلم بروکلی پخته شده 104، 1 فنجان لوبیا قرمز 92، یک فنجان کاهو خام 64، یک فنجان آووکادو 118، 2 قاشق غذایی خوری جوانه گندم 40 و یک پرتقال متوسط حاوی 29 میکروگرم فولات می باشد.
حتما بخوانید: مقایسه انواع روش های کاشت مو، بهترین روش کاشت مو کدام است؟
تداخل عملکرد و عوارض جانبی:
فولات (شکل طبیعی) موجود در مواد غذایی دارای عوارض جانبی و تداخل عملکرد با هیچ دارویی نمی باشد اما اسید فولیک (شکل ساختگی) موجود در مکمل های غذایی با برخی از داروها تداخل عملکرد دارد.
اسید فولیک بیش از 200 میکروگرم در روز با برخی از داروهای اعصاب و درمان کننده سرطان و صرع از قبیل متوتروکسات و سولفاسالازین تداخل عملکرد دارد.
قبل از مصرف مکمل های اسید فولیک چنانچه به هر نوع بیماری مبتلا می باشید و در صورت مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت نمایید.