متخصص تغذیه، رژیم درمانی
کم خونی یک بیماری بسیار شایع و به معنی تعداد کم گلبول های قرمز و یا میزان پایین هموگلوبین می باشد، از آنجایی که هموگلوبین مسئول حمل اکسیژن از ریه ها به تمام سلول های بدن است وقتی کسی دچار کم خونی می شود علائمی مانند کمبود انرژی و خستگی زودرس نمایان می گردد و در کم خونی های حاد علایم شدیدتری مانند رنگ پریدگی، سرگیجه، غش، افزایش عفونت در بدن و غیره نیز پدید می آیند.
علل کم خونی:
کم خونی می تواند علل مختلفی داشته باشد. بنا بر تجربه ما یکی از شایعترین علل آن ازدیاد مس در بدن می باشد. این مشکل بدرستی توسط خیلی از پزشکان قابل درک نیست. عوارض و علائم این نوع کم خونی کاملا شبیه حالتی است که فرد دچار کمبود آهن است و در اکثر مواقع بصورت اشتباه با تجویز قرص آهن درمان می شود.
حتما بخوانید: آیا می دانستید بیش از نیمی از مردم دچار کمبود ویتامین د می باشند؟
انواع کم خونی:
کم خونی فقر آهن و رابطه آن با مس: مس برای تبدیل آهن از فرم Ferric به فرم Ferrous و همچنین برای دخول آهن در مولکول هموگلوبین و برای تولید آن احتیاج است، وقتی میزان مس در بدن در حد متعادل نباشد سبب اختلال در این چرخه می شود. به عبارتی فرد واقعاً دچار کمبود آهن نمی باشد بلکه مس زیاد باعث اختلال در نقش آهن شده، این نوع کم خونی در زنان جوان و کودکان بسیار شایع است گرچه هر فردی می تواند به آن مبتلا شود. این نوع کم خونی که به خاطر ازدیاد مس می باشد در آزمایش خون کاملاً شبیه حالتی است که فرد دچار کمبود آهن است اما علت و نوع درمان آن کاملاً متفاوت بوده و معمولاً با مصرف قرص آهن بطور کامل رفع نمی شود و مصرف قرص آهن در خیلی از افراد باعث ازدیاد آهن و بروز مشکلات مرتبط با آن از قبیل ریزش مو، دیابت، کبد چرب و کم کاری تیروئید می شود.
معمولاً افراد به اندازه کافی آهن از طریق مواد غذایی دریافت می کنند و غیر از موارد نادر کسی نیاز به مکمل آهن ندارد، امروزه ازدیاد آهن که یکی از عوارض آن کبد چرب می باشد به یک بیماری شایع تبدیل شده که در اثر استفاده از مکمل های آهن و یا مولتی ویتامین های حاوی آهن بوجود می آید.
حتما بخوانید: عوارض قرص ضد بارداری چیست؟ ریزش مو و سایر خطرات آنرا بشناسید
کم خونی فقر ویتامین B12 : این نوع کم خونی در افراد مسن و گیاه خواران شایع است. معمولاً افراد با افزایش سن با کاهش جذب ویتامین B12 از طریق دستگاه گوارش مواجه می شوند. این یک مشکل بسیار جدی در افراد مسن بخصوص بالای 60 سال می باشد.
ویتامین B12 فقط در منابع حیوانی مانند تخم مرغ و گوشت یافت می شود و افراد گیاه خوار نیز در معرض این نوع کم خونی می باشند. عوارض این نوع کم خونی بسیار شدید و گاهی کشنده است از جمله تخریب رشته های اعصاب، گیجی، از دست دادن حافظه، جنون و حتی مرگ را می توان نام برد البته با تشخیص به موقع پزشک و با تزریق این ویتامین به راحتی قابل درمان است.
کم خونی به دلیل وجود میزان بالای فلزات سمی بویژه سرب در بدن: مسمومیت با سرب نیز می تواند یکی از عوامل کم خونی و سایر بیماری های خونی باشد، معمولاً در شهرهای صنعتی و آلوده به خاطر وجود سرب زیاد در هوا بسیار شایع است. متأسفانه آزمایش دقیقی برای تشخیص مسمومیت با سرب وجود ندارد چون این فلز معمولاً در مغز استخوان و بافت های غیر قابل دسترس رسوب و نفوذ می کند.
حتما بخوانید: خانم ها از مصرف قرص فیناستراید خودداری کنند این قرص فقط برای آقایان است!
کم خونی به خاطر کمبود ویتامین ها:
کمبود ویتامین C باعث کاهش جذب آهن از طریق دستگاه گوارش شده و می تواند سبب بروز کم خونی فقر آهن شود.
کمبود ویتامین E ثبات غشای سلولی گلبول های قرمز خون را کاهش و باعث کوتاه شدن عمر آن ها می گردد که سبب بروز کم خونی می شود.
کمبود و ازدیاد مس در بدن می تواند در ورود آهن به هموگلوبین ایجاد اختلال و سبب بروز کم خونی شود.
کمبود روی می تواند باعث ازدیاد مس در بدن و بروز مشکلات ذکر شده گردد.
کمبود ویتامین های گروه B(ب کمپلکس) مثل اسید فولیک، B6 و به ندرت B2 و B5 نیز می تواند باعث کاهش تولید گلبول های قرمز گردد.
حتما بخوانید: آمپول بيوتين و بپانتن چیست؟ آیا برای تقویت موها مفید است؟
سایر علل کم خونی:
داروها و کم خونی: این یک حالت بسیار شایع دیگر از کم خونی و به خاطر خون ریزی داخلی و بیشتر هم از ناحیه معده است و معمولاً در افراد مسن که برای دردهای خود از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایروفن، ژلوفن و غیره استفاده می کنند دیده می شود. این داروها باعث تخریب جداره معده شده که موجب خونریزی داخلی می شود و در برخی از موارد حتی باعث مرگ می گردد. این نوع کم خونی معمولاً با قطع داروها ذکر شده از بین می رود. توصیه می کنیم هیچ گاه برای دراز مدت از آسپرین و سایر داروهای ذکر شده استفاده ننمایید.
عفونت در بدن: برخی از عفونت ها در بدن باعث ایجاد کم خونی می شوند. طی یک مکانیزم جالب بدن از ورود آهن به جریان خون جلوگیری می کند چون آهن باعث رشد برخی از باکتری ها در بدن می شود. زمانی که عفونت از بدن شخص دفع شود این نوع کم خونی نیز از بین می رود.
انگل ها: برخی از انگل ها با چسبیدن به جداره روده و مکیدن خون باعث ایجاد کم خونی می گردند.
سرطان ها و کم خونی: سرطان باعث توسعه شبکات رگ های خونی در بدن انسان شده که این شبکات گاهی دچار پارگی و خونریزی می شوند و سبب از دست رفتن خون و بروز کم خونی می گردند.
مسمومیت با مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض آفت کش ها و سایر مواد شیمیایی سبب بروز کم خونی می شود. این سموم معمولاً مغز استخوان که محل تولید گلبول های قرمز می باشد را تحت تأثیر قرار داده و باعث افزایش خطر ابتلا به انواع بیماری های خونی می شوند.
حتما بخوانید: با فواید بی نظیر روغن نارگیل در تقویت موها آشنا شوید
